Skip to main content

AGRICULTURE 101; KILIMO CHA TEMBELE


Habari   rafiki   mpendwa ,

Karibu   sana   katika   Makala   hii   Ya   Kilimo   na   Ufugaji
Na   leo   tunakwenda   kuangalia   kuhusiana   na   Kilimo   Cha   Tembele.
Mboga   nzuri   sana   na   inayopenda   na  kutumiwa   na    watu   wengi   sana   duniani


Makala   hii   itakuwa   na   Sehemu/Vipengele   vifuatavyo;

1.Utangulizi

2.Aina za Tembele

3.Faida za Kiafya zitokanazo na Tembele

4.Namna Ya Kuandaaa Shamba

5.Kupanda

6 Kuvuna

Karibu     sana    tujifunze   kuhusu    tembele.



Kilimo cha tembele


Kitaalamu    tembele   hujulikana   kama   ipomea batatas   ni   mboga   ya   nzuri   ambayo   asili yake   ni   amerika   ya   kusini,   mboga   hii   ni  nzuri   sana   na   ni   rahisi   kulim  a  kwani;

haiitaji   nguvu   nyingi    kuihudumia  zaidi   ya kumwagilia   maji   na   kuweka   mbolea   ya   kutosha.

Haina   msimu,   unaweza    kulima   msimu wowote,   mradi   maji    yakiwepo.

Aina za tembele;

Kuna   aina   nyingi   za   tembele   ambazo   huwa na   rangi   mbalimbali,   zifuatazo   zinapatikana kwa   wingi   hapa    Tanzania;

1. Tembele    halisi   yenye   majani    membamba

Hii   ni    aina   ya   tembele   asilia   mbayo   huwa haizai    viazi   kwa   chini   ya    udongo.

Picha inaonyesha tembele nyembamba


2. Tembele    yenye   majani   mapana   Hii   ni aina   ya   tembele    inayotokana   na   majani   ya viazi vitamu, aina   hii   ina   ladha nzuri sana ikiwa itaandaliwa    na    kupikwa   vizuri.

               Picha inaonyesha tembele pana


FAIDA ZA MBOGA YA TEMBELE KIAFYA ;

Tembele   ni   mboga yenye   virutubisho   muhimu   vya mwili   kama   Vitamini   C na Vitamini B kwa wingi na   virutubisho   vingine   kama   Vitamin A, K, B   na   madini   muhimu   kama    Zinc,   Iron, Calcium   na   protini.
Virutubisho   hivi   hufanya   kazi   zifuatazo mwilini;

i. Huzuia na kupunguza kansa

Tembele   lina   kiwango   kidogo    cha   sukari yaani   (low   glucose   content)   hivyo    hutumika kupunguza    maradhi   ya   kisukari,   mgonjwa anaweza    kula   tembele   akiepusha    mboga nyingine   zenye    sukari.

ii. Husaidia kuupa moyo afya nzuri

Tembele    ina   vitamini  K   ambayo   husaidia   kupunguza   mabonge   ya   kalsium   kwenye mishipa   ya   damu   na    pia   hupunguza   uvimbe wa   mishipa   ya    damu    na   hivyo   kupunguza magonjwa   kama   presha   ya   damu   na   mshtuko   wa   moyo.

iii. Inaongeza afya ya macho

iv. Hupunguza athari za bacteria mwilini.

v. Huimarisha afya ya mifupa.

vi. Husaidia   damu   kuganda   kwa   urahisi, sehemu   yenye   jeraha.

JINSI YA KUANDAA SHAMBA;

1. Tifua   ardhi   yako   vizuri,   vunja    vunja   vibonge vya    udongo   kutengeneza   udongo   laini

2. Changanya  na  mbolea  kwa  vipimo  vifuatavyo; 
 
Changanya     ndoo   moja   kubwa    ya   mbolea   ya kuku,  mbuzi,  ng’ombe,  nguruwe   n.k   kwenye   1m2   (mita   za    square)   kama   udongo   hauna rutuba   ya   kutosha   baada   ya   kuchanganya   vizuri   udongo   na   mbolea

3. Tengeneza   shamba   lako   vizuri   kwa   upana   wa    1m    na   urefu   uutakao,   inulia   tuta   angalau   10cm   pia   weka kingo   pembeni   ili   kuzuia   maji   kutoka   nje   ya kitalu   wakati   wa   kumwagilia.

JINSI YA KUPANDA

1. Kata   vipisi   vya   matembele   vyenye   urefu   wa   angalau   30cm

2. Panda   kwenye   ardhi   huku   macho   ya kwenye   matembele   yakiangalia   juu,   kwa   nafasi   ya   15cm   mstari   kwa   mstari   na   15cm mche   kwa   mche .

3. Mwagilia   vizuri.


UVUNAJI WA MBOGA HII 

Uvunaji   Mboga   hii   hufunga   na   kuzuia   nyasi kuota,   ikiwa   tayari    yaweza   kuvunwa   kwa   kuchumwa.


Ahsante sana.
_______________________________________

Makala hii imeandaliwa na Kuandikwa na 
Afisa Kilimo  Wilfred Bernard Mawingo   0625708512
Kutoka Chuo Kikuu Cha Sokoine Cha Kilimo.

Anaendesha Mafunzo ya Mbogamboga Katika group la whatsap na pia anatoa ushauri na kuelekeza kuhusu  kilimo cha Mbogamboga 

Karibu sana ujiunge na Group hili la Mboga mboga  uweze Kujifunza Kwa upana zaidi 
Tuma sms kwa njia ya whatsap ili kujiunga na group kwa namba 0625708512.



Comments

Post a Comment

Popular posts from this blog

MY MEMORIES _MY BRAIN REMEMBER THIS

  MY MEMORIES _MY BRAIN REMEMBER THIS . Wakati nikiwa mdogo sana, nilijiona nikiwa mwalimu mkubwa sana na mwenye maisha fulani mazuri. Wakati mwingine nilikuwa na ndoto za kuwa daktari bingwa (Specialization). Ambapo kwa mara ya kwanza nilitamani sana kuwa Daktari aliyebobea kwenye masuala ya kutibu meno. Nikiwa naanza Kidato cha kwanza, wazo la ualimu liliendelea kuishi ndani yangu hadi kidato cha tatu, ambapo nilibadili wazo hilo na kuanza kufikiri kuwa Mhandishi wa Barabara (Civil Engineering) na nikaanza kuongeza juhudi kabisa katika Hesabu ili niweze kufanya vizuri katika hesabu na kupata nafasi ya kwenda kusomea Mchepuo wa PCM. Na ninachokumbuka ni kwamba katika mawazo yote hayo niliyokuwa na ndoto nilizokuwa nazo, nilipenda sana kuwaelekeza wengine pale ambapo hawaelewi na wakati mwingine kujipendekeza kuelekeza hata kama sijaombwa kufanya hivyo. Lakini baadaye kidogo (Mwishoni mwa Kidato cha nne), Nikawaza kuwa Daktari wa Masikio na wazo hili alilirudia mama yangu, baada ya mim

KARIBU KATIKA PROGRAM YA ELIMU KITAA(LEARNING SITE)

  Elimu Kitaa Foundation inakukakaribisha Katika Program ya Elimu Kitaa Habari ya kwako rafiki yangu. Bila shaka uko vizuri na unaendelea vyema na majukumu ya kila siku. Naitwa Joshua Golyama  mwanafunzi wa Shahada ya awali ya Sayansi ya Kilimo kwa Ujumla(Bsc.Agriculture General) kutoka Chuo Kikuu cha Sokoine Cha Kilimo (SUA                                         Mwanzilishi wa Program inayoitwa ELIMU KITAA. Leo ninapenda kukuletea maeneo mbalimbali ambayo unaweza yatembelea na tukajifunza pamoja na mimi. Maeneo hayo utapata nafasi ya kusoma makala ambazo ninaziandika kila siku na kuziweka humo, na tukajifunza kwa pamoja na kupata maarifa zaidi na zaidi. Kwanza kabisa nikupe utangulizi wa maana halisi ya Neno hili ELIMU KITAA. Elimu Kitaa ni program inayohusika na kuandika makala mbalimbali katika mitandao ya Kijamii na kuandaa semina mbalimbali zenye kutupa maarifa muhimu sana katika maisha yetu. Na Katika Program hii ya Elimu Kitaa  tunasimamia hapa HEKIMA, MAARIFA na UFAHAMU ; Wek

NAMNA YA KUANZA UPYA

  Kuanza upya ni jambo zuri ambalo linawezekana katika maeneo mengi ya maisha yetu, iwe ni kazi, uhusiano, au malengo binafsi. Hapa kuna hatua kadhaa unazoweza kuchukua kuanza upya: 1. Tathmini hali ya sasa Anza kwa kufanya tathmini ya hali yako ya sasa.  Jiulize maswali kuhusu maeneo gani unataka kuboresha au kubadilisha. Je, kuna mambo yanayokukwamisha au kukuzuia kufikia malengo yako? Kuelewa hali yako ya sasa ni hatua muhimu katika kuanza upya. 2. Weka malengo Weka malengo wazi na sahihi. Fikiria kwa kina kile unachotaka kufikia na kuamua hatua za kuifikia.  Malengo yako yanapaswa kuwa ya kusisimua, lakini pia yapaswa kuwa ya kufikika na yanayopimika.  Andika malengo yako na uwaeleze kwa uwazi. 3. Panga mpango wa utekelezaji Panga mpango wa vitendo wa jinsi utakavyotekeleza malengo yako. Tambua hatua ndogo na za kivitendo unazoweza kuchukua ili kufikia malengo yako.  Kwa kila hatua, weka muda uliopangwa na rasilimali zinazohitajika. 4. Jifunze kutokana na uzoefu wako wa zamani Anga